[From The Yiddish Forverts]
איך פֿאַרנעם זיך מיט שפּראַך כּמעט מײַן גאַנץ לעבן, דער עיקר, מיט לשון ייִדיש. און וויפֿל איך זאָל זיך נישט אַרײַנלאָזן אין ענגליש, טראַכט איך, אַז אויף ייִדיש קלינגט עס בעסער. אַלע שפּראַכן זײַנען מישלינגען און דאָס מוז מען גלײַך עטאַבלירן בײַם סאַמע אָנהייב פֿון לערנען אַ שפּראַך. דאָס גלייבן, אַז עס זײַנען פֿאַראַן שפּראַכן וואָס זײַנען מער געהויבן, וויכטיקער, מער פּרעסטיזשפֿולw איז נישט מער ווי אַן אויסגעבלאָזן איי, נישט באַזירט אויף קיין שום אַבסאָלוטע לינגוויסטיש־עמפּירישע פֿאַקטאָרן.
מען קען אַמאָל אָפּשאַצן אַ שפּראַך לויט איר עלטער, אָדער לאָגיק, לויט איר מוזיקאַלישקייט אָדער ראָמאַנטישער גענייגטקייט; מ’קען זי באַקרוינען ווי די שפּראַך פֿון געטער, אָדער אַ שפּראַך, וואָס לייגט זיך גרינג אויף דער צונג; אַ שפּראַך, וואָס איז מעכטיק אָדער אָנמעכטיק, אָבער קיין איין שפּראַך פֿאַרדינט זיך נישט מען זאָל זי גרינגשעצן, מאַכן צו קליין־געלט, אָדער אויסשטעלן זי אויף לײַטיש געלעכטער, ווי עס טוען עס די אַמעריקאַנער קאָמעדיאַנטן, ווען עס קומט צו ייִדיש.
די מענטשן וואָס רעדן אַראַביש, זײַנען אונטערן אײַנדרוק, אַז זייער קלאַסישע שפּראַך איז די שענסטע און די לאָגישסטע פֿון אַלע, מיט אומפֿאַרגלײַכלעכער גראַמאַטישער סימעטריע און לעקסישער רײַכקייט. דאָס קלאַסישע אַראַביש איז געקניפּט און געבונדן מיטן קאָראַן, און במילא מיט זייער גלויבן. דורך זייער שפּראַך דערוואַרטן זיי צו דערגיין דורך ניסים־ונפֿלאות צום סאַמען תּוך־אמת פֿון איסלאַם.
Click here to read more
מוזיק אין חורבן | Music in the Holocaust 